Xung quanh kế hoạch khai thác Bô-xít Tây Nguyên

Những việc Thủ tướng giao đều rất nặng nề. Thực hiện báo cáo đánh giá tác động môi trường, thẩm định thiết kỹ thuật hồ bùn đỏ của dự án Tân Rai và Nhân Cơ, bảo đảm an toàn lâu dài đối với môi trường là công việc đòi hỏi nhiều trí tuệ và công sức. Thẩm định kế hoạch sử dụng, thu hồi và hoàn thổ, khôi phục môi trường với điều kiện phải đảm bảo ổn định sản xuất nông - lâm nghiệp của hai địa phương, không ảnh hưởng đến đời sống của người dân cũng là một việc lớn không dễ gánh vác.

Tính toán hiệu quả kinh tế - tài chính hai dự án là một yêu cầu đòi hỏi năng lực và trách nhiệm cao. Tập trung sử dụng lao động trong nước, ưu tiên lao động địa phương và giám sát việc thực hiện đúng quy định về lao động nước ngoài làm việc tại VN cũng là một nhiệm vụ vô cùng khó khăn.

Nhìn vào những dự án đã triển khai, có thể thẳng thắn nhìn nhận là nhiều dự án không làm được những việc như đã nêu trên. Có những dự án chưa tổ chức tốt việc di dời dân, ổn định nơi ăn chốn ở, tổ chức đời sống, sinh hoạt và công ăn việc làm cho người dân. Nhiều nhà máy, khu công nghiệp vi phạm pháp luật môi trường, nhưng cho đến nay việc giám sát và xử lý vẫn rất hạn chế.

Đã thẳng thắn thì cần nhìn nhận là "phần lớn các dự án đã triển khai...". Hôm nay trên Tuổi Trẻ có bài về làng ung thư Thạch Sơn do nhà máy super phốt phát Lâm Thao gây ra, bài cho biết hiện tượng này đã được báo phản ảnh, sau đó dân đưa kiến nghị cách đây 4 năm, và đến nay mọi việc vẫn y nguyên! Chẳng có điều gì ngoài lời hứa của các cấp Lãnh-đạo-có-nhiệm-kỳ cho thấy vấn đề môi trường, dân sinh ở Tây Nguyên sẽ được xử lý tốt cả. Ngược lại, các phân tích khoa học và thực tế kinh nghiệm chỉ ra rất rõ đe dọa sinh thái không thể giải quyết ở Tây Nguyên. (Tiêu Phong)

Nhiều dự án kinh tế - xã hội, xây dựng các công trình được triển khai nhưng hiệu quả kinh tế rất thấp, một phần do tiêu cực tham nhũng, một phần do khả năng thẩm định kém. Cho nên, đối với dự án với quy mô lớn như khai thác bauxite ở Tây Nguyên liên quan đến nhiều vấn đề quá hệ trọng, thì việc xem xét lại một cách cẩn thận năng lực và trách nhiệm của các bộ, ngành chức năng, các cán bộ thực thi là điều cũng vô cùng hệ trọng.

Vâng, năng lực và trách nhiệm của các ngành chức năng thế nào thì cứ đọc các ý kiến của ông Điểu Kré, ông Đoàn gì đó của TKV, bài "phản pháo" của Bộ Công thương,... thì rõ. Đó là với vụ bô-xít. Còn nếu muốn tìm đến "năng lực và trách nhiệm của các bộ, ngành chức năng, các cán bộ thực thi" nói chung thì đây, ông Phó chủ tịch Hà Nội dối trá công khai về vai trò phía Thụy Điển để cố tình xây khách sạn trong công viên, ông Chủ tịch quận Đống Đa dối trá trắng trợn về "nhu cầu cấp thiết" của dân trong việc xây chợ Con Voi, ông Huỳnh Ngọc Sỹ sau khi "xơi" mấy trăm nghìn $$$ (mà hiển nhiên là ko xơi một mình) được tạo điều kiện mấy tháng trời để tẩu tán chứng cứ và sau đó "được" bắt với tội "sử dụng sai nhà công vụ",. "cán bộ thực thi" ở hàng loạt xã trên mấy tỉnh liền tiến hành xà xẻo, trì hoãn tiền trợ cấp ăn Tết cho bà con nghèo... Điều gì khiến chúng ta tin rằng mảnh đất Tây Nguyên được rơi vào tay các cán bộ lãnh đạo và thực thi tốt hơn??? (Tiêu Phong)

Để làm được những công việc mà Thủ tướng giao, ngoài cố gắng làm hết trách nhiệm, các cơ quan trung ương và địa phương liên quan cần tiếp tục lắng nghe, tham khảo ý kiến, ghi nhận các đề xuất, phản biện có tính xây dựng của các nhà khoa học. Đối với dự án khai thác bauxite - là việc lớn của quốc gia - thì việc thận trọng, cân nhắc mọi khía cạnh kinh tế, xã hội có một ý nghĩa to lớn. Để một chương trình, dự án lớn mang tầm cỡ quốc gia thành công thì sự đồng thuận của xã hội, trí tuệ, trách nhiệm và năng lực đội ngũ thực thi có một vai trò to lớn.