Xung quanh kế hoạch khai thác Bô-xít Tây Nguyên

Báo Nhân Dân số ra ngày 12-5-2009 đưa tin bài về chuyến làm việc của bộ Tài Nguyên Môi Trường do bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên đến Tây Nguyên làm việc với tập đoàn than và khoáng sản TKV.

Đây là một động thái kết liễu những ý kiến phản đối dự án Bau Xít Tây Nguyên vì lý do môi trường. Sở dĩ đoàn của ông Nguyên nhập cuộc muộn mằn như thế chính là vì muốn để cơn phản đối của mọi tầng lớp nhân dân lắng xuống mới ra đòn quyết định. Người ta không làm ngay khi bức thư của nhiều vị tướng lãnh quân đội, công an và tập thể các nhà khoa học trí thức cũng đông đảo nhân dân đang ra sức phản đối, đợi đến thời điểm sự phản đối chùng xuống . Bộ TNMT mới chính thức ra mặt để hợp thức hóa việc khai thác Bô Xít Tây Nguyên này. Vậy là xong vấn đề môi trường, bộ TNMT đã trực tiếp đến tìm hiểu và nhắc nhở TKV, mọi cái về môi trường coi như đã an bài. Nếu cần nữa người ta sẵn sàng đưa cả bộ quốc phòng ra để xác nhận rằng việc cho người TQ vào khai thác ở Tây Nguyên cũng không có gì ảnh hưởng đến an ninh quốc phòng, tuy nhiên đây chỉ là ví dụ, vì còn phụ thuộc vào ông Phùng Quang Thanh với những bước đi toan tính sắp tới ở kỳ đại hội Đảng tới đây. Những người phản đối có thể đi sâu chứng mình về hậu quả môi trường, kinh tế, văn hóa chứ không thể nào đi sâu phân tích về hiểm họa an ninh quốc phòng, do điều này thuộc một phạm trù bí mật độc quyền của nhà nước. Mọi tin tức đưa ra có thể làm cho người đưa tin hay bình luận bị kết án tù. Đây là điểm hạn chế trong lập luận phản đối dự án này.

Trên bài báo này có nói đến TKV đã xây 41 căn nhà giúp đỡ người nghèo, tạo việc làm, hỗ trợ người khó khăn…. Cách đưa tin thật lèo lái. Những sự việc này liên quan gì đến việc đoàn của bộ TNMT đi xác định xem bùn đỏ để lại hậu quả gì. Báo Nhân Dân đưa tin lạc đề này không phải không có ý đồ. Đó là đánh vào cảm tính của người đọc, nhiều người chưa rõ hậu quả của việc khai thác chỉ nhìn vào vài việc nhân đạo của TKV để đánh giá tốt về dự án của họ. Ở mục khác trên tờ báo này đưa tin đoàn múa rối nước sẽ phục vụ miễn phí cho đồng bào Tây Nguyên nhân dịp ngày lễ thiếu nhi 1-6. Thật khôi hài, trẻ em Tây Nguyên cần xem múa rối đến thế sao? Phải chăng đây là cái gọi quan tâm tới đời sống đồng bào thiểu số Tây Nguyên. 41 căn nhà và một chương trình múa rối có đủ để gọi là quan tâm tới đời sống vật chất, tinh thần của những người bị xua khỏi mảnh đất mà tổ tiên họ đã ở cả ngàn đời. Ngay cả những kết luận của đoàn TNMT cũng hời hợt, đại khái là đề nghị TKV quan tâm tới vấn đề này nọ, báo cáo từng bước…

Tất cả những động thái xoa dịu mang tính thủ tục, hời hợt, cẩu thả này nói lên rằng. Những vấn đề quan ngại, bức xúc của mọi người được lưu ý, quan tâm đến vậy mà thôi. Đây là thái độ giễu cợt xúc phạm đến những người phản đối dự án này. Lẽ nào một đoàn TNMT cưỡi ngựa xem hoa, báo cáo kết luận chung chung như làm sẵn ở nhà, vài chục căn nhà, một buổi múa rối giải quyết tất cả những yêu sách về môi trường, vật chất, tinh thần Tây Nguyên. Đáp ứng thỏa đáng với lo ngại của đông đảo mọi người từ tướng lĩnh, trí thức, văn nghệ..và quần chúng nhân dân. Không phải bây giờ người ta mới coi thường ý kiến phản biện của mọi người như vậy.Ngay từ khi tướng Giáp gửi thư nội dung đưa trên báo cũng chỉ một vài dòng, việc hàng nghìn người ký tên phản đối chỉ có blog, website ngoài luồng nhắc tới. Các nhà tri thức đến cơ quan công quyền đưa đơn khiếu nại bị xua như hội đi tiếp thị dầu gội đầu. Thậm chí còn bị kết án là thiếu cơ sở, xuyên tạc và kích động…Không thể ảo tưởng rằng mọi ý kiến phản biện sẽ được tiếp thu đúng đắn trên tinh thần nghiêm túc nữa. Qua những động thái trên của các cơ quan nhà nước, những người có lương tri nên nhận ra rằng mọi nỗ lực, tâm huyết của họ để ngăn cản dự án Bô Xít Tây Nguyên chỉ được người ta nghe với nụ cười ruồi mà thôi.

Một vài tờ báo từng đấu tranh để ngừng dự án này giờ đã không còn nhắc đến đến dự án bô xít Tây Nguyên như họ chưa từng đề cập. Thậm chí một vài nhà báo đưa việc này lên blog cá nhân giờ cũng chuyển sang vấn đề khác. Ở cương vị nhạy cảm mà họ đứng, họ đã cảm nhận đủ thông tin để biết kết cục dự án Bô Xít Tây Nguyên đến hồi nào. Nếu ví dụ án Bô Xít Tây Nguyên là cái bánh xe đang lăn không kìm được. Thì giở chỉ còn nghĩ đến vị trí người cầm lái thế nào, và hơn hết là có đổ xăng cho họ tiếp tục lái nữa hay không?